Rodos - monumentalna twierdza joannitów

   Jeszcze raz wracamy na Rodos. Tym razem do miasta Rodos, stolicy wyspy o tej samej nazwie. Niewielkie jak na nasze nasze realia, liczące około 50 tys.  mieszkańców miasto z wyraźnym podziałem na to co współczesne (nowe, tętniące życiem miasto z charakterystyczną raczej niską zabudową i dużą ilością zieleni) oraz na wyodrębnioną zabytkowa część miasta, którego burzliwa historia od tysięcy lat pozostawiała swoje materialne ślady. Założone na przełomie IV i V wieku p.n.e. przez Greków słynie przede wszystkim z ogromnego posągu Heliosa, zwanego Kolosem Rodyjskim. Ten mierzący pond 30m wysokości posąg z żelaza i brązu stojący u wejścia do portu Mandraki uznawany był przez starożytnych za jeden z cudów ówczesnego świata. Niestety, konstrukcja uległa zniszczeniu w wyniku trzęsienia ziemi w roku 227/226 p.n.e. Działanie sił natury w połączeniu z wodą morską sprawiły, iż do czasów obecnych nie zachowały się żadne pozostałości posągu. O jego ogromie i pięknie świadczą jedynie opisy starożytnych kronikarzy i podróżników.

Rodos - Średniowieczne mury obronne

Rodos -  średniowieczne mury obronne

Rodos średniowieczne mury obronne

Po Grekach miasto przechodziło kolejno pod panowanie Cesarstwa Rzymskiego, Cesarstwa Bizantyjskiego, Arabów, a od roku 1090 Turków Seldżuckich. W czasie I wyprawy krzyżowej zostaje odbite przez przez bizantyjskiego cesarza Aleksego I Komnena a na początku XIV wieku przechodzi w ręce joannitów. Po wyparciu chrześcijan z Ziemi Świętej (upadek Jerozolimy i Akki ostatniej twierdzy templariuszy w Palestynie), zakon Św. Jana poszukuje miejsca na swoją nową siedzibę. Po krótkiej i nieudanej próbie osiedlenia się na Cyprze joannici skierowali swój wzrok w stronę Rodos. Po zdobyciu wyspy w roku 1309 rozpoczęli budowę nowych miejskich ufortyfikowań, częścią których stała się rezydencja wielkiego mistrza. Miasto pozostało w rękach joannitów do roku 1522, kiedy to zostało zdobyte po ponad półrocznym oblężeniu przez sułtana Sulejmana I.

Rodos - średniowieczne mury obronne - brama wjazdowa

Dwa wieki panowania na Rodos to okres wyjątkowego rozkwitu zakonu joannitów, który stworzył na wyspie sieć ogromnych warowni, kontrolując handel morski na dużym obszarze Morza Śródziemnego. Jednak żadna z nich nie równała się z Rodos. Miasto po zdobyciu przez Turków częściowo straciło swoje znaczenie i podupadło. Ogromu zniszczenia dopełnił przypadkowy wybuch w prochowni w roku 1856. W 1912 roku w trakcie wojny włosko - tureckiej wyspa Rodos przeszła w ręce Włochów, którzy władali tymi ziemiami do 1943 roku. Za czasów panowania włoskiego rozpoczęto renowację zabytkowej twierdzy, w tym Pałacu Wielkich Mistrzów. Po zakończeniu się II wojny światowej zgodnie z warunkami Traktatu Paryskiego Rodos przekazano Grecji. W 1988 roku Twierdza Rodyjska została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Rodos - mury obronne - Brama Eleftherias

Już od pierwszych chwil uwagę turystów zwracają ogromne mury obronne i umocnienia z suchą fosą broniące twierdzy od strony lądu. Ciągną się one na przestrzeni ponad 4 kilometrów, poprzecinane bramami wjazdowymi. Mury z bramami (najbardziej znana brama Eleftherias) bronią także miasta od strony portu.

Rodos - uliczki starego miasta

Stare miasto to ciąg wąskich , krętych uliczek z gęstą zabytkową zabudową – niezliczoną ilością restauracji, kawiarni, sklepów z pamiątkami. Zgiełk, różnobarwny, wielojęzyczny tłum sprawiają, że na moment przenosimy się w miniony świat świetności miasta.
Odwiedzając Rodos, musimy koniecznie odbyć spacer ulicą Rycerską, średniowiecznym traktem wiodącym od portu aż po wzgórze z Pałacem Wielkich Mistrzów. Ta niezbyt szeroka ulica z doskonale zachowanymi budynkami nie utraciła nic ze swojego XIV wiecznego charakteru. W czasie spaceru warto zajrzeć do mieszczących się przy niej tzw „domów” lub „zajazdów” - siedziby rycerzy - zakonników grupowanych według kraju pochodzenia, czy raczej języka, którym się posługiwali. Najbardziej okazały to tzw „dom francuski” , siedziba rycerzy z kraju wielu wielkich mistrzów zakonu.

Rodos - Ulica Rycerska

Rodos- Ulica Rycerska

 Droga kończy się Pałacem wielkich Mistrzów okazałą obronną budowlą , z której roztacza się niezwykły widok na port i stare miasto.

Rodos -  Pałac Wielkich Mistrzów

Rodos - Pałac Wielkich Mistrzów

Rodos - Pałac Wielkich Mistrzów - dziedziniec wewnętrzny

Rodos Pałac Wielkich Mistrzów - schody wewnętrzne

W obrębie murów warte zobaczenia są: katedra joannitów (Panaja Kastru) mieszcząca obecnie Muzeum Bizantyjskie oraz dawny szpital joannitów – obecnie muzeum archeologiczne.

Rodos Port Mandraki

Obowiązkowym punktem programu zwiedzania Rodos jest wyprawa do portu Mandraki. Istniejący od czasów starożytnych nadal tętni życiem i gwarem. Spotkamy tam, jak przed wiekami, niezliczone łódki, łodzie, żaglówki, a także statki wycieczkowe i ogromne promy pasażerskie .Wejścia do portu strzeże Fort św. Mikołaja (Agios Nikolaos) z XV wieku, który obecnie pełni funkcję latarni morskiej. Oddalając się od starego miasta, wzdłuż nadmorskiej promenady dochodzącej do nabrzeża portu, podziwiać możemy monumentalne budynki, w większości użyteczności publicznej, zbudowane w okresie panowania włoskiego.

   Miasto tak bogate przeszłością trudno zwiedzić w jeden dzień . Pozostaje niedosyt, pominięte ważne budowle i zabytki. Jednak nawet krótkie chwile w tej niezwykłej twierdzy na zawsze zawładną naszą pamięcią i wyobraźnią. 

Rodos - widok na stare miasto od strony morza