Geopark Łuk Mużakowa – niezwykły park krajobrazowy z listy geoparków UNESCO

     Geopark Łuk Mużakowa to kolejny udany projekt transgraniczny. Położony częściowo po stronie polskiej, częściowo po stronie niemieckiej jest niezwykłym pomnikiem przyrody nieożywionej, gdzie piękno natury i niezwykle udana rewitalizacja terenów postindustrialnych stworzyły unikatowy w skali światowej zespół rezerwatów i parków krajobrazowych. Łuk Mużakowa to ciąg wzniesień morenowych położonych na terenie Polski i Niemiec . Powstały one około 340 tys. lat temu w wyniku zlodowaceń południowo i środkowopolskich. Nasuwający się lodowiec o grubości kilku kilometrów uformował na swoim przedpolu wał zbudowany w wyciśniętych na powierzchnię z głębokości ponad 150 metrów piasków, iłów, węgli brunatnych i żwirów. Osady te budują pasma wąskich wzgórz morenowych podzielonych równolegle ułożonymi obniżeniami. Szczególną uwagę zwraca bardzo regularny kształt moreny Łuku Mużakowa widoczny zwłaszcza na zdjęciach satelitarnych czy mapach topograficznych - kształt podkowy otwartej ku północy, o rozpiętości ramion łuku wynoszącej ponad 20 km. Płytkie położenie pokładów węgla brunatnego stanowiło doskonałe warunki do rozwoju kopalnictwa tego surowca.

 Struktura geologiczna wzgórz z wychodniami  węgla brunatnego

 Na obszarze Łuku Mużakowa od drugiej połowy XIX wieku do lat siedemdziesiątych XX wieku czynnych było ponad 70 kopalń , w większości głębinowych. Ich ślady w postaci zatopionych zapadlisk czy wyrobisk spotkamy na znacznym obszarze Ziemi Lubuskiej nie tylko na terenie Geoparku. Po zakończonej eksploatacji górniczej tereny dawnych kopalń odkrywkowych, wyrobisk, zostały zalesione, pozwalając naturze odrodzić się i objąć we władanie olbrzymie tereny postindustrialnych nieużytków. Naturalne procesy przyrodnicze i geologiczne wsparte mądrą aktywnością człowieka dały niezwykłe efekty.
    W polskiej części Łuku Mużakowa znajdują się 154 zbiorniki pogórnicze, których łączna powierzchnia zajmuje ponad 207 hektarów. Największy ze zbiorników tzw Afryka ( nazwa nawiązująca do kształtu zbiornika) ma powierzchnię 19 ha.

Zbiornik "Afryka" . Ujęcie z wieży widokowej.

    Z uwagi na duża zawartość związków mineralnych wytrąconych z pokładów węgli jeziora antropogeniczne posiadają niezwykłe barwy od lazurowo-zielonych po brunatno-pomarańczowe.

 W polskiej części Geopark można zwiedzać po ścieżce pieszo-rowerowej o nazwie :DAWNA KOPALNIA BABINA”. Doskonale utrzymana, wygodna, dostępna także dla niepełnosprawnych rozciąga się pomiędzy Łęknicą i Nowymi Czaplami i liczy około 5 kilometrów długości. Na trasę można również wejść w innych miejscach , lub zejść z trasy odwiedzając geologiczno-przyrodnicze ciekawostki jak chociażby urokliwy rezerwat „Nad Młyńska Strugą” czy strefę podziemnych źródeł cyklicznie wyrzucanych pod ciśnieniem spod powierzchni ziemi.

Podziemne źródła cyklicznie wyrzucając wodę pod cisnieniem

Podziemne źródła

Czaple Nowe - wejście do Geoparku

   Całość Geoparku jest pięknie zaprojektowana, z licznymi, ciekawymi opisami, tablicami informacyjnymi i mapami geologicznymi. Liczne ławki, miejsca odpoczynku usytuowane w malowniczych zakątkach ułatwiają i uprzyjemniają zwiedzanie. Spora atrakcją jest drewniana wieża widokowa o wysokości 24 m, z której podziwiać możemy panoramę wzgórz morenowych po polskiej i niemieckiej stronie. Przy wejściach na ścieżkę znajdują się bezpłatne parkingi- mniejszy w Czaplach Nowych i całkiem spory w Łęknicy. Aby obejść teren Geoparku, sycąc wzrok pięknem jezior, lasów i krajobrazów potrzeba kilku godzin, a i wtedy wychodzi się z uczuciem niedosytu i przeświadczeniem jak wiele jeszcze zostało do obejrzenia. Podobne ścieżki geoturystyczne znajdują się po stronie niemieckiej, Jeżeli dysponujemy dodatkowym czasem warto je odwiedzić.